Ağpuğar Çeşmesi

AĞPUĞAR (AKPINAR) ÇEŞMESİ

Süleyman ÖZEROL/Araştırmacı-Gazeteci

Çeşmenin Genel Durumu

Malatya ili Hekimhan ilçesi Ballıkaya köyünün eski yerleşim yerinin kuzey doğusunda, yeni yerleşiminin güney doğusundaki eski köy yerleşiminde, bahçelerin arasındadır.

Çeşme köye 2-3 km. mesafedeki Polonun Kuyusu mevkiindeki taş ocağından getirilen kireç taşından hazırlanan ve ön yüzü taraklanmış kesme taştan yapılmıştır. Çeşmenin üzeri kırma taş çatılı, çatı üzerindeki kapak taşları demir kancalarla sağlamlaştırılmıştır.

Çeşme 2,5 m. yüksekliğinde, 4,5 m. Boyunda, 2 m. eninde ölçülere sahiptir. Önden yarım ay biçimli taş kemerinin tabana inen duvar bölümünde hafif çıkıntı oluşturulmuştur. Çeşme giriş bölümünün iç kemsinde önceden taş olan oyuk yerinde demirden su oluğu yer alır. Oluğun hemen altında yaklaşık 50-60 cm yüksekliğinde su yalağı bulunmaktadır. Oluğun hemen üzerinde ise iki niş yer alır (Bu nişlerin içinde Perşembe akşamları mum yakıldığı söylenmiştir). Nişleri ortalayan bölümün üzerinde 30×30 cm. boyutunda kitabe bulunmaktadır.

Kemer bölümünün üst çatı ile orta birleşme noktasında stilize çiçek süslemesi görülmektedir.

Çeşmenin özellikle yan duvarlarında ve arka duvarında betonla sağlamlaştırmalar yapılmış, özellikle arka kısmı ve iki yan duvarında betonla küçük tamiratlar yapıldığı izlenmiştir.

Çeşmenin dıştan sağ duvarına (bahçe dolgusuna) bitişik betondan yapılmış üç bölümlü bir su yalağı eklenmiş olup, buraya bir künk (büz)’den arka bahçelerden sızan yeraltı suyu akmaktadır ve çeşmeyle bir ilgisi bulunmamaktadır.

Kitabe

Kitabede Osmanlıca “Sebil-i hayrat müteveffa Hasançelebili Muhammed Ağa’nın zevcesi Emine Hatun 1306 (1890)” yazısından Emine Hatun tarafından yaptırıldığı anlaşılmaktadır.

Sonuç

Geç Osmanlı döneminde yapılmış olan çeşme iyi korunmuş ve hala kullanılmakta olup, bugünkü sahibi Ballıkaya Köyü Muhtarlığıdır. Bakımından sorumlu olması gereken kuruluşlar da Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Köy Muhtarlığıdır.

Teşekkürler

Malatya Müzesi Müze Araştırmacısı Hüseyin Şahin ve Sanat Tarihçisi Meryem Günhan tarafından hazırlanan, Müze Müdür Vekili Arkeolog Ziya Kılınç tarafından kontrol edilen rapordan düzenlenmiştir. (2012)