Karadirek Tekkesi

KARADİREK TEKKESİ

Süleyman ÖZEROL/Yusuf BAŞARAN

Aleviliğin örgütsel temelini oluşturan ocaklardır. Bu ocaklardan biri de Malatya-Hekimhan Mezirme (Ballıkaya) köyünde bulunan Şah İbrahim Veli Ocağı’dır.

Şah İbrahim Veli Ocağı’nın kuruluşu ile ilgili elimizde somut bilgiler bulunmamakla birlikte, 1560 tarihli Kanuni devri yazımlarında Şah İbrahim Veli soyundan Şah Kulu’nun, 1620 tarihli Şah İbrahim Veli Ocağı soyağacında oğlu Şah Veli Dedenin ve oğlu Şah Hüseyin’in adları yer almaktadır. Bu da ocak mensuplarının o dönemde burada yaşadıklarını göstermektedir.

Şah İbrahim Veli Ocağı, tüm Alevi ocaklar arasından Safevi hanedanı ile akraba oldukları bilinen bir ocaktır. Sözlü tarihsel bilgilerde Erdebil Dergâhı ile bağı ve iletişimi olduğu belirtilir. Akademik araştırmalarda varılan sonuçlar da bunu doğrulamaktadır.

Erdebil Dergâhının Anadolu’daki temsilcisi olmasından dolayı da mürşit ocağı olarak bilinir. Ocağa mensup olanlar Malatya, Sivas, Tokat, Çorum, Amasya illerinde bulunur.

Talip sayısı bakımından da Anadolu’daki en büyük ocaklardan biridir. Taliplerin yerleşimleri Malatya, Sivas, Tokat, Amasya, Yozgat, Kayseri, Maraş, Gaziantep, Manisa, Aydın, Denizli, Mersin, Eskişehir, Kars illerinin köylerinde, pek çok il merkezinde Kıbrıs, Suriye ve Irak gibi coğrafi büyük bir alana yayılmaktadır. 

Tarihsel belgelerde ocağın soy ağacı aşağıdaki biçimde yer alır: 

Şah İbrahim Veli

Tursun

Mustafa

Ali

Mustafa

Şah Kulu

Şah Veli

Şah Hüseyin

“Şah İbrahim Veli Dergâhı” Karadirek adıyla anılmakta olup, varlığını günümüze kadar sürdürmüştür. Bir kez Osmanlı döneminde, bir kez de Cumhuriyet döneminde tekkeler ve türbeler kapatıldığında yıktırılmış (1936), simge olan Karadirek parçalanarak yaktırılmıştır. Karadirek, iki metre uzunluğunda, normal bir direk kalınlığında, siyah renkli, ziyaretçilerin kucaklayarak dilek diledikleri bir ziyarettir.

1957 yılında çeşitli yerlerden gelen yardımlarla, üçüncü kez yenilenmiş; mihrap ve delil yerlerindeki kesme taş yapılar eski yapıdan iki örnek olarak güneydeki duvara konulmuş, büyük bir odadan oluşan dergâhın spor salonu gibi üç yanı basamaklarla donatılmıştır. Sekiz ağaç direk üzerine kurulu bina, Ballıkaya köyünün yer kayması nedeniyle 1986 yılında yeni yerine taşınmasının ardından Ballıkaya Köyü Kültür Kalkınma ve Turizm Derneği’nin öncülüğünde 1994’te yeni yerleşim yerinde dördüncü kez yapılmıştır.

Ballıkaya Cem Evi (Karadirek), 240 metrekarelik oturumlu, sekiz köşeli cem odası, konuk odası, kütüphane, idare odası; ayrıca yemekhane, mutfak, kurban kesim bölümleri ile bugünkü konumuna getirilmiştir. 

Karadirek’e adakları olanlar, felçliler, rüyasında görenler, çocuğu olmayanlar, hastalar ve benzeri konumlarda Alevi-Sünni ayrımı yapılmadan birçok yerden insanlar gelir. Ocağın önemli erenlerinden Şah Veli Dede’nin Pabucu da ziyaret edilir.