Ballıkaya’da İmam Hüseyin Kurbanı, Aşure ve 'Aşure Geleneği'

Ballıkaya’da İmam Hüseyin Kurbanı, Aşure ve 'Aşure Geleneği'
Ballıkaya'da (Mezirme) İmam Hüseyin kurbanı ve aşure yapıldı.
14 Eylül 2019 Cumartesi günü Ballıkaya Cem Kültür Evi (Karadirek) Yazlık Yemekhanesinde yapılan kurban ve aşure hazırlanması, yapımı ve dağıtımı köy halkından oluşan komite ve dernek yönetimi tarafından gerçekleştirildi.
Ballıkaya Köyü Kültür Kalkındırma ve Turizm Derneği Başkanı Mehmet Ali Güner'in İmam Hüseyin kurbanı ve aşure hakkında kısa bilgilendirmesinin ardından köyün yaşlılarından Hacı Ali Koç yemek duası yaptı ve ardından kurban ve aşure dağıtıldı.
Hz. Hüseyin’i ve evladını, arkadaşlarını, soyunu dedesi Muhammed Mustafa'ya iman ettiğini söyleyen münkirler ve münafıklar Kerbela’da katleder. İslam dünyasında kanayan en büyük yara olan Kerbela olayının özellikle Aleviler açısından büyük önemi vardır peygamber ve Ehlibeyt ile düşkün olan Aleviler inanmışlığın, kararlılığın sembolü olan Hz. Hüseyin ve Kerbela şehitleri anısına tutulan orucun ardından kurban keser, sonra aşure yaparak dağıtırlar.
Konuyla ilgili olarak Malatya Yorum Gazetesinin 11 Mart 2003 tarihli sayısında yayınlanan ‘Aşure Geleneği’ yazımı paylaşayım.

Aşure Geleneği

Aşure, Arap aylarından Muharrem’in 10. gününden adını alır. Arapça bir sözcük olup, “aşur”, “aşura” adlarıyla da anılır.
Bazı tarihsel olayların bugünde gerçekleştiğine inanılır. Âdem peygamberin tövbesinin kabulü, İbrahim peygamberin ateşten kurtuluşu, Yakup peygamberin oğlu Yusuf’a kavuşması, Nuh Peygamberin gemisinin tufandan kurtulup Cudi Dağına oturması ve daha birkaç olay…
Bir kurtuluş günü olarak görülen aşurenin öyküsü Nuh peygamberin gemisindeki bir olaya dayandırılır. Tufandan kurtulanlar yiyeceklerini bir araya getiriler. Yiyecekleri bir kazanda pişirirler. Bu çorba, aşurenin ilk örneği olarak kabul edilir. Kurtuluş-şükran günü yapılan bu yemek, şükran yemeği olarak değerlendirilir.
Yahudilerde: Bugün oruç tutanlar aç kalmakla günahlarına karşılık bir bedel ödemmiş olduklarını kabul ederler.
Araplarda: Gelenek Yahudilerden Araplara geçer. İslamiyet’le birlikte Ramazan ayı oruç ayı olunca Muharrem ayında tutulan oruç zorunlu sayılmaz.
Şiilikte: Muharrem ayında 10 gün oruç tutulur. Hz. Hüseyin’in 10 Ekim 680 (10 Muharrem 61) günü Kerbela’da Yezit’e karşı savaşımında yoldaşlarıyla birlikte şehit oluşunun anısına, şehitlerin ruhuna aşure pişirilir ve dağıtılır.
Sünnilikte: Sünniler de bu ayda oruç tutmayı benimseyenler ve aşure yapanlar vardır.
Anadolu Aleviliğinde: Ülkemizde daha çok Anadolu Aleviliğine özgü bir gelenek olan aşurenin öyküsü Nuh peygamberin söylencesine dayandırılmaktadır. Kurban Bayramını izleyen 20. günden itibaren Muharrem orucu başlar ve 12 gün sürer. Hz. Hüseyin ve yoldaşlarının, 12 İmamların anısına yapılır ve dağıtılır.
Hz. Hüseyin’in şahadetinden önce, amcası oğlu Müslüm ve onu iki oğlunun şehit edilmesi anısına oruç tutanlar, Kurban Bayramından 17 gün sonra başlarlar. Böylece 15 gün oruç tutarlar. Bu üç günlük oruca “Müslümler” adı verilir.
Aşure: Su, pekmez ve yarma aşurenin ana malzemeleridir. Nohut, kuru fasulye, kuru üzüm, kuru kaysı, incir kurusu, badem içi, ceviz içi ve benzeri maddeler olanaklar ölçüsünde katılır. 12 İmam anısına 12 türlü yiyecek konulmasına özen gösterilir.
Malzemeler kazana konurken, kazandan alınıp dağıtılırken dualar ve mersiyeler okunur.
Hazırlanınca evlerin nüfusuna göre dağıtılır. Hasta ve yaşlılara gönderilir. Pişirip dağıtanlara “Hak kabul etsin”, “Hizmetin kabul olsun” gibi dualar edilir.
Toplu pişirme, toplu emek, tolu yemek; ortak malzeme, ortak emek, ortak yemek özellikleriyle Anadolu’da yaygın olan Abdal Musa Kurbanı geleneğini andırır.

Yorumlar

Popüler Yayınlar